જ્હોન મેકકાર્થી: આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સના પિતા

 જ્હોન મેકકાર્થી: આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સના પિતા

આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઈ) આજના ડિજિટલ યુગનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ અને પરિવર્તનકારી ક્ષેત્ર છે. આ ક્ષેત્રને વૈજ્ઞાનિક દિશા આપનાર અને તેને એક સ્વતંત્ર શાખા તરીકે સ્થાપિત કરનાર વ્યક્તિ છે જ્હોન મેકકાર્થી. તેમને એઆઈના પિતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, કારણ કે તેમણે માત્ર "આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ" શબ્દનો જન્મ આપ્યો નહીં, પરંતુ તેના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો, તકનીકી આધાર અને દાર્શનિક માળખું પણ ઘડ્યું. તેમનું જીવન, યોગદાન અને વિચારધારા આજે પણ એઆઈ સંશોધનને પ્રેરણા આપે છે.

જ્હોન મેકકાર્થીનો જન્મ ૪ સપ્ટેમ્બર, ૧૯૨૭ના રોજ બોસ્ટન, મેસેચ્યુસેટ્સમાં થયો હતો. તેમનો પરિવાર આઇરિશ અને લિથુઆનિયન વંશનો હતો. મહામંદીના સમયમાં પરિવાર લોસ એન્જલસ ખસી ગયો, જ્યાં નાની ઉંમરે જ તેમણે ગણિત પ્રત્યે અસાધારણ રુચિ દાખવી. માત્ર ૧૪ વર્ષની ઉંમરે તેમણે કેલિફોર્નિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેક્નોલોજી (કેલ્ટેક)માં પ્રવેશ માટે જરૂરી ગણિતનો અભ્યાસક્રમ પોતાની જાતે પૂર્ણ કરી લીધો. ૧૯૪૮માં તેમણે કેલ્ટેકમાંથી ગણિતમાં બી.એસ.ની ડિગ્રી મેળવી અને ૧૯૫૧માં પ્રિન્સટન યુનિવર્સિટીમાંથી ગણિતમાં પીએચ.ડી. પૂર્ણ કરી. તેમની થીસિસ "પ્રોજેક્શન ઓપરેટર્સ એન્ડ પાર્શિયલ ડિફરન્શિયલ ઇક્વેશન્સ" પર હતી, જે તેમની ગાણિતિક ઊંડાણનું પ્રતીક હતી.

મેકકાર્થીનું સૌથી મોટું અને ઐતિહાસિક યોગદાન ૧૯૫૬ના ડાર્ટમાઉથ કોલેજમાં યોજાયેલી સમર કોન્ફરન્સ હતી. આ કોન્ફરન્સનું આયોજન તેમણે માર્વિન મિન્સ્કી, નાથાનિયલ રોચેસ્ટર અને ક્લોડ શેનન સાથે મળીને કર્યું હતું. ૧૯૫૫માં લખેલા પ્રસ્તાવમાં તેમણે લખ્યું હતું કે, "અમે એવું માનીએ છીએ કે શીખવાના અથવા બુદ્ધિના કોઈપણ પાસાને એટલી સ્પષ્ટતાથી વર્ણવી શકાય છે કે એક મશીન તેનું અનુકરણ કરી શકે." આ કોન્ફરન્સમાં જ "આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ" શબ્દનો પ્રથમ વખત સત્તાવાર ઉપયોગ થયો અને આને એઆઈનો જન્મદિવસ ગણવામાં આવે છે. આ કોન્ફરન્સે એઆઈને એક વૈજ્ઞાનિક ક્ષેત્ર તરીકે સ્થાપિત કર્યું.

મેકકાર્થીનું બીજું મહત્વપૂર્ણ યોગદાન ૧૯૫૮માં વિકસિત થયેલી એલઆઈએસપી (LISP) પ્રોગ્રામિંગ ભાષા હતી. આ ભાષા ખાસ કરીને એઆઈ સંશોધન માટે બનાવવામાં આવી હતી અને તેમાં રિકર્સિવ ફંક્શન્સ, ગાર્બેજ કલેક્શન અને લિસ્ટ પ્રોસેસિંગ જેવી વિશેષતાઓ હતી. આજે પણ સ્કીમ અને ક્લોઝર જેવી આધુનિક ભાષાઓ એલઆઈએસપીના પ્રભાવ હેઠળ છે. તેમણે ૧૯૫૯માં ગાર્બેજ કલેક્શનનો વિચાર પણ આપ્યો, જે આધુનિક મેમરી મેનેજમેન્ટનો આધાર છે. ૧૯૬૦ના દાયકામાં તેમણે ટાઇમ-શેરિંગ સિસ્ટમ્સનો વિકાસ કર્યો, જેના દ્વારા એક જ કોમ્પ્યુટરને ઘણા વપરાશકર્તાઓ વચ્ચે વહેંચી શકાય. આ વિચાર આધુનિક ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ્સ અને ક્લાઉડ કમ્પ્યુટિંગનો પાયો બન્યો.

મેકકાર્થીએ એઆઈને લોજિક-આધારિત અભિગમ આપ્યો. તેમણે ૧૯૫૯માં "પ્રોગ્રામ્સ વિથ કોમન સેન્સ" નામનો પેપર લખ્યો, જેમાં સામાન્ય જ્ઞાન (કોમનસેન્સ રીઝનિંગ)ને મશીનમાં ઉમેરવાનો વિચાર મૂક્યો. તેમણે સિચ્યુએશન કેલ્ક્યુલસ અને સર્કમસ્ક્રિપ્શન જેવી પદ્ધતિઓ વિકસાવી. તેમની એઆઈની વ્યાખ્યા આ પ્રમાણે હતી: "એઆઈ એ વિજ્ઞાન અને ઇજનેરી છે જે બુદ્ધિશાળી મશીનો, ખાસ કરીને બુદ્ધિશાળી કોમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ્સ બનાવે છે." તેઓ માનતા હતા કે એઆઈને માનવીય બુદ્ધિની નકલ કરવાની જરૂર નથી, પરંતુ મશીનોમાં બુદ્ધિશાળી વર્તન ઉત્પન્ન કરવું જરૂરી છે.

કારકિર્દીની દૃષ્ટિએ, મેકકાર્થીએ ૧૯૫૫થી ૧૯૬૨ સુધી ડાર્ટમાઉથ કોલેજમાં કામ કર્યું, જ્યાં તેમણે એઆઈ લેબની સ્થાપના કરી. ૧૯૬૨માં તેઓ સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં જોડાયા અને ત્યાં સ્ટેનફોર્ડ એઆઈ લેબ (SAIL)ના સ્થાપક ડિરેક્ટર બન્યા. આ લેબ આજે પણ વિશ્વની અગ્રણી એઆઈ સંશોધન સંસ્થા છે. તેમણે એમઆઈટીના પ્રોજેક્ટ એમએસી સાથે પણ સહયોગ કર્યો.

તેમના યોગદાનને લીધે તેમને અનેક પુરસ્કારો મળ્યા. ૧૯૭૧માં તેમને ટ્યુરિંગ એવોર્ડ, ૧૯૮૮માં જાપાનનો ક્યોટો પ્રાઇઝ, ૧૯૯૦માં અમેરિકાનો નેશનલ મેડલ ઓફ સાયન્સ અને ૨૦૦૩માં બેન્જામિન ફ્રેન્કલિન મેડલ મળ્યો. તેઓ નેશનલ એકેડેમી ઓફ ઇજનેરીંગના સભ્ય પણ હતા.

મેકકાર્થીના દાર્શનિક વિચારો પણ એટલા જ મહત્વપૂર્ણ હતા. તેમણે ૧૯૭૦માં જ "એઆઈ વિન્ટર"ની આગાહી કરી હતી – એટલે કે અતિઆશા અને નિરાશાના ચક્ર. તેઓ સામાન્ય જ્ઞાનને મશીનમાં ઉમેરવાના પડકારને સમજતા હતા, જે આજે પણ અધૂરો છે. તેઓ વિજ્ઞાન સાહિત્યના ચાહક હતા અને એઆઈ દ્વારા શાહમાત રમવા જેવા વિચારો પણ આપ્યા.

૨૪ ઓક્ટોબર, ૨૦૧૧ના રોજ ૮૪ વર્ષની ઉંમરે હૃદયરોગને લીધે તેમનું અવસાન થયું. પરંતુ તેમનો વારસો અમર છે. એલઆઈએસપીનો પ્રભાવ આધુનિક પ્રોગ્રામિંગમાં, ટાઇમ-શેરિંગનો પ્રભાવ ક્લાઉડમાં અને "એઆઈ" શબ્દ આજે દરેક ક્ષેત્રમાં વપરાય છે. ચેટજીપીટી, આલ્ફાગો કે સ્વ-ચાલિત કાર વિના આજની દુનિયા અધૂરી હોત, અને આ બધું મેકકાર્થીની દૂરંદેશીનું પરિણામ છે.

સારાંશમાં કહીએ તો, જ્હોન મેકકાર્થીએ એઆઈને માત્ર નામ જ નહીં, પરંતુ આત્મા આપી. તેમના વિના આજનું ડિજિટલ ભવિષ્ય અશક્ય હોત.

#jhonmaccarthy 

#AI 

#usa #news #newsfeed #aigenerated #newpost #newreel

ચક્રાવાત

 🌪️ ચક્રાવાતને નામ કેવી રીતે મળે છે? 

ચક્રાવાત એટલે મોટું વાવાઝોડું જે સમુદ્રમાંથી ઊભું થાય છે અને ધરતી પર આવીને વરસાદ, પવન અને નુકસાન કરે છે. પણ શું તમે જાણો છો કે આ વાવાઝોડાને નામ કેવી રીતે આપવામાં આવે છે? આ વાત ખૂબ સરળ અને રસપ્રદ છે. ચાલો, સમજીએ.

૧. નામ કેમ આપવામાં આવે છે?

ચક્રાવાતને નામ આપવાનું કારણ ખૂબ સીધું છે – લોકોને ઝડપથી ચેતવણી આપવી. જો આપણે કહીએ કે “ટ્રોપિકલ સાયક્લોન નંબર ૫ આવી રહ્યું છે”, તો કોઈને યાદ નહીં રહે. પણ જો કહીએ “મોન્થા આવી રહ્યું છે!”, તો બધા યાદ રાખે અને તૈયાર થાય. આ કામ વિશ્વ હવામાન સંસ્થા (WMO) કરે છે.1

૨. કોણ નામ આપે છે?

હિંદ મહાસાગરમાં (જ્યાં આપણા ભારતના ચક્રાવાત આવે છે), ૧૩ દેશો એકસાથે બેસે છે.2 

આ દેશો છે:  

- ભારત, બાંગ્લાદેશ, મ્યાનમાર, શ્રીલંકા, પાકિસ્તાન, માલદીવ્સ, ઓમાન, થાઈલેન્ડ...  

દરેક દેશ ૮ નામો આપે છે. આમ કુલ ૧૬૯ નામોની એક મોટી યાદી બને છે.3

આ યાદી ૨૦૨૦માં બની હતી અને એક પછી એક વારે વારે વપરાય છે.

૩. નામ માટેના સરળ નિયમો 

નામ આપતા પહેલા કેટલાક નિયમો પાળવા પડે છે:4 

1. ટૂંકું અને સરળ હોવું જોઈએ – જેમ “આગ”, “તેજ”, “મોન્થા”.  

2. કોઈને દુઃખ ન આપે – ધર્મ, રાજકારણ કે ખરાબ અર્થવાળા નામ નહીં.  

3. ઉચ્ચારવામાં આસાન – બધા દેશના લોકો કહી શકે.  

જો નિયમ ન પાળે, તો નામ રિજેક્ટ થઈ જાય!

૪. નામ કેવી રીતે વપરાય? 

જ્યારે ચક્રાવાતની ઝડપ ૬૩ કિમી/કલાકથી વધુ થાય, ત્યારે તેને નામ આપવામાં આવે છે.5 

પછી યાદીમાંથી એક પછી એક નામ વાપરાય: > નિવાર → બુરેવી → તૌકતે → યાસ → ગુલાબ → મોન્થા → આગ → તેજ...  

એક વાર વપરાયેલું નામ ફરી કદી નહીં વપરાય (સિવાય કે નુકસાન ઓછું હોય).6

૫. જો ખૂબ નુકસાન થાય તો? 

જો ચક્રાવાતથી ઘણા લોકો મરી જાય (જેમ ૨૦૦૦થી વધુ), તો તેનું નામ કાયમ માટે બંધ થઈ જાય છે.7  

ઉદાહરણ:  

- અમ્ફાન (૨૦૨૦) – ખૂબ નુકસાન → રિટાયર્ડ! 

- ફણી, ઓખી – પણ હવે નહીં આવે.  

આને “નેમ રિટાયરમેન્ટ” કહેવાય.

 

ચક્રાવાતને નામ આપવું એ એક આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમવર્ક છે.  

આનાથી ચેતવણી ઝડપથી પહોંચે, લોકો તૈયાર રહે અને જાન-માલ બચે.  

આગલી વખતે જ્યારે તમે “મોન્થા” કે “આગ” સાંભળો, તો યાદ રાખજો –  

આ નામ પાછળ ૧૩ દેશોની મેહનત છે!  

📌 ફૂટનોટ્સ (સ્ત્રોત):

1. World Meteorological Organization (WMO) Guidelines  

2. RSMC New Delhi – Tropical Cyclone Naming Panel  

3. IMD Report 2020 – 169 Names List  

4. WMO Naming Criteria (Neutral, Short, Pronounceable)  

5. IMD GDPFS Manual – Naming Threshold (34 knots)  

6. Sequential Usage Policy (No Recycling in Indian Ocean)  

7. Retirement Rule – Significant Loss of Life/Damage  

(આ માહિતી IMD અને WMOની ઓફિશિયલ વેબસાઈટ પરથી લેવામાં આવી છે.)

#monthacyclone #indianocean #cyclone #cyclonewarning #CycloneAlert #cyclonepreparedness #CycloneNews #CycloneUpdate

બાણ ગંગા (sir Creek)

 ભારત પાકિસ્તાન વિવાદ અને નવો મોરચો એટલે સર ક્રિક (બાણ ગંગા)

 પરિચય:-

સર ક્રિક (Sir Creek) એ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેના આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદી વિવાદનું એક મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્ર છે. આ વિસ્તાર ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લામાં આવેલો છે અને અરબી સમુદ્રના મુખે રણના માર્શલેન્ડમાં આવેલું ૯૬ કિલોમીટર લાંબું એક મીઠા-ખારા પાણીનું નદીમુખ (estuary) છે. જેનું પ્રાચીન નામ બાણ ગંગા હતું પછીથી આ વિસ્તારનું નામ અંગ્રેજ વેપારી સર જ્હોન ક્રિકના નામ પરથી સર ક્રિક પડ્યું, જેમણે ૧૯મી સદીમાં અહીં વેપાર કર્યો હતો. આ વિવાદ નાનો લાગે છે, પરંતુ તેની પાછળ સમુદ્રી સીમા, માછીમારી અધિકાર, તેલ-ગેસના સંસાધનો અને વ્યૂહાત્મક મહત્વ જોડાયેલું છે.

 ભૌગોલિક સ્થિતિ:-

સર ક્રિક ગુજરાતના કચ્છના રણના પશ્ચિમ છેડે આવેલું છે. તેની ઉત્તરે ભારતનું કચ્છનું રણ અને દક્ષિણે પાકિસ્તાનનું સિંધ પ્રાંત છે. આ વિસ્તાર દર વર્ષે મોન્સૂનમાં પૂર આવે છે અને દરિયાના પાણીથી ભરાઈ જાય છે, જેના કારણે તેની સીમા નક્કી કરવી મુશ્કેલ બને છે. આ વિસ્તારમાં મીઠું પાણી અને ખારું પાણી મળે છે, જેના કારણે અહીં મેન્ગ્રોવ વનસ્પતિ અને વિશેષ પ્રકારનું જૈવવિવિધતા જોવા મળે છે.

 વિવાદનું મૂળ કારણ:-

વિવાદનું મુખ્ય કારણ સીમા રેખા છે. ભારતનું કહેવું છે કે સર ક્રિકની મધ્ય રેખા (mid-channel) પરથી સમુદ્રી સીમા નક્કી થવી જોઈએ, જ્યારે પાકિસ્તાન કહે છે કે પૂર્વીય કિનારે (eastern bank) પરથી સીમા જવી જોઈએ. આના કારણે લગભગ ૩૮૦ ચો.કિ.મી. વિસ્તારમાં વિવાદ છે, જેમાંથી ૬૦ ચો.કિ.મી. જમીન અને બાકીનું સમુદ્રી વિસ્તાર છે.

આ વિવાદ ૧૯૬૫ના યુદ્ધ પછી વધુ તીવ્ર બન્યો. ૧૯૬૮માં ભારત-પાકિસ્તાને ઇન્ટરનેશનલ આર્બિટ્રેશન ટ્રિબ્યુનલમાં આ મુદ્દો લઈ ગયા, પરંતુ ટ્રિબ્યુનલે ૯૦% વિસ્તાર ભારતને આપ્યો, જે પાકિસ્તાને સ્વીકાર્યો નહીં.

 મહત્વ અને અસરો:-

1. માછીમારી: આ વિસ્તારમાં ગુજરાત અને પાકિસ્તાનના હજારો માછીમારો માછલી પકડે છે. સીમા અસ્પષ્ટ હોવાથી ઘણી વખત માછીમારો ભૂલથી સીમા પાર કરે છે અને પકડાઈ જાય છે. હાલમાં ભારતીય જેલમાં ૨૦૦+ પાકિસ્તાની માછીમારો અને પાકિસ્તાની જેલમાં ૫૦+ ભારતીય માછીમારો છે.

2. તેલ-ગેસ: આ વિસ્તારમાં સમુદ્રમાં તેલ અને ગેસના મોટા ભંડાર હોવાનું માનવામાં આવે છે. જો સીમા નક્કી થાય તો ઇઇઝેડ (EEZ - Exclusive Economic Zone) ૨૦૦ નોટિકલ માઇલ સુધી વિસ્તરશે, જેનાથી આ સંસાધનોનો અધિકાર મળશે.

3. વ્યૂહાત્મક મહત્વ: આ વિસ્તાર પાકિસ્તાનના કરાંચી પોર્ટ અને ભારતના કંડલા પોર્ટની નજીક છે. તેથી નૌકાદળ માટે પણ મહત્વનું છે.

 ભારત-પાકિસ્તાન વાટાઘાટો:-

આ મુદ્દે ૧૯૬૯થી અત્યાર સુધી ૧૨ રાઉન્ડ વાટાઘાટો થઈ છે, પરંતુ કોઈ નિર્ણય નથી આવ્યો. ભારત યુએન કન્વેન્શન ઑફ લૉ ઑફ ધ સી (UNCLOS)ના આધારે મધ્ય રેખા માંગે છે, જ્યારે પાકિસ્તાન ૧૯૨૫ના જૂના નકશાના આધારે પૂર્વીય કિનારો માંગે છે.

સર ક્રિક એ એક નાનો ભૌગોલિક વિસ્તાર છે, પરંતુ તેની પાછળ મોટા આર્થિક, માનવીય અને વ્યૂહાત્મક પ્રશ્નો જોડાયેલા છે. જો બંને દેશો વચ્ચે વિશ્વાસ અને વાટાઘાટો થાય તો આ વિવાદનું નિરાકરણ શક્ય છે. ખાસ કરીને માછીમારોની મુક્તિ, સંસાધનોનું વહેંચણું અને શાંતિ માટે આ મુદ્દો ઉકેલવો જરૂરી છે. ગુજરાતના કચ્છના લોકો માટે આ વિસ્તાર રોજગાર અને જીવનનો આધાર છે, તેથી તેનું નિરાકરણ ઝડપથી થાય તે જરૂરી છે.

#SirCreek #SirCreekDispute #indianarmy #indian #India #letestnewsupdate #newpost #news #opretionsindoor #opretiontrishul #IndoPakBorder #IndoPakTensions #IndoPakRelations #IndoPakConflict #IndoPakWar #PMOIndia #cmogujarat #indiannavy #indianairforce

Graphene

 Graphene 

નજીકના ભવિષ્યમાં તમે તમારો મોબાઇલ રૂમાલની જેમ શંકેલી શકશો. કારણ કે, પેન્સિલની લીડમાંથી નીકળેલ સુપરહીરો! 'ગ્રેફિન' આવી રહ્યો છે.

કલ્પના કરો: તમારી જૂની પેન્સિલની લીડમાં એવું રહસ્ય છુપાયેલું છે જે સ્ટીલને શરમાવે, વીજળીને દોડાવે, અને પાણીમાંથી મીઠું ગાયબ કરી દે! આ નથી કોઈ સાયન્સ-ફિક્શન ફિલ્મ – આ છે ગ્રેફિન, વિશ્વની પહેલી સાચી દ્વિ-આયામી સામગ્રી, જેની જાડાઈ માત્ર એક પરમાણુ જેટલી છે – ૦.૩૪ નેનોમીટર.<1> એટલે કે, જો તમે તમારા વાળના વ્યાસને ૨ લાખ વખત વિભાજિત કરો, તો પણ ગ્રેફિન વધુ પાતળું રહેશે!

૨૦૦૪ની એક સામાન્ય શુક્રવારની સાંજે, માન્ચેસ્ટર યુનિવર્સિટીના બે વૈજ્ઞાનિકો – આન્દ્રે ગેઇમ અને કોસ્ટ્યા નોવોસેલોવ – ગ્રેફાઇટના ટુકડા પર સ્કોચ ટેપ ચોંટાડીને ઉખાડતા હતા. એમને ખબર નહોતી કે આ બાલિશ રમત વિજ્ઞાનનો ઇતિહાસ બદલી નાખશે.<2> તેઓએ જે અલગ કર્યું તે હતું ગ્રેફિન – અને ૨૦૧૦માં આ જોડીએ નોબેલ પુરસ્કાર જીતીને વિશ્વને ચોંકાવી દીધું.

આ કાર્બનનું હનીકોમ્બ (મધપૂડો) જાળું એટલું પરફેક્ટ છે કે દરેક પરમાણુ ત્રણ મિત્રો સાથે sp² હાઇબ્રિડાઇઝેશનના નિયમથી જોડાયેલો છે.<3> ચોથો ઇલેક્ટ્રોન? તે ડાન્સ કરતો રહે છે – π-ઓર્બિટલમાં ફરતો, જેના કારણે ઇલેક્ટ્રોનની ઝડપ ૨૦૦,૦૦૦ cm²/Vs થઈ જાય છે.<4> એટલે કે, કોપરના તારમાંથી ૨૦૦ ગણી ઝડપે વીજળી દોડે! આ ઇલેક્ટ્રોન ટક્કર પણ નથી કરતા – જાણે સુપરહીરોની સ્પીડમાં ફ્લાઇટ!<5> અને રહસ્ય? તેનું બેન્ડ ગેપ શૂન્ય છે – એટલે તે અર્ધ-ધાતુની જેમ વર્તે છે, અને ક્વોન્ટમ ફિઝિક્સના ડિરાક ફર્મિયનને જીવંત કરે છે.<6>

અને મજબૂતાઈ? અબોલ્ડ! એક ચોરસ મીટર ગ્રેફિન ૪ કિલોના હાથીને હેમોક પર લટકાવી શકે – અને તેનું વજન? માત્ર ૦.૭૭ મિલિગ્રામ!<7> તેનું યંગ્સ મોડ્યુલસ ૧ TPa છે – સ્ટીલને રડાવે! પણ આ સુપરહીરો રબર જેવો લવચીક પણ છે – ૪૨% સુધી ખેંચાઈ શકે! ગરમીની વાત કરીએ તો? ડાયમંડ પણ શરમાય – ૫,૦૦૦ W/mK થર્મલ કન્ડક્ટિવિટી!<8> અને પ્રકાશ? એક જ સ્તર હોવા છતાં ૯૭.૭% પ્રકાશ પસાર કરે – જાણે અદૃશ્ય કાચ!<9>

ગ્રેફિન અભેદ્ય કિલ્લો છે. હિલિયમ સિવાય કોઈ અણુ પસાર ન થાય – એટલે દરિયાનું પાણી મીઠું ન રહે, ફક્ત ૧૫% ઊર્જામાં!<10> તેની ધાર બેક્ટેરિયાની દીવાલ વીંધી નાખે – કુદરતી એન્ટિબાયોટિક!<11> અને કેન્સરની દવા? તેને સીધી કેન્સર કોષમાં પહોંચાડી શકે – સ્વસ્થ કોષને નુકસાન વગર!<12>

પણ આ સુપરહીરોને બનાવવો સરળ નથી. સ્કોચ ટેપ તો લેબમાં જ ચાલે.<13> CVD મોટા પાયે બનાવે, પણ મોંઘું અને ખામીયુક્ત.<14> પણ ભારતના IIT મદ્રાસએ તો ચોખાના લોટમાંથી ગ્રેફિન બનાવીને વિશ્વને ચોંકાવી દીધું – સસ્તું, ગ્રીન, અને દેશી!<15>

ભવિષ્ય? અદ્ભુત! 

- ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટર રૂમ ટેમ્પરેચર પર ચાલશે.<16>  

- બેટરી ૧ સેકન્ડમાં ચાર્જ!  

- મગજ સાથે ડાયરેક્ટ કનેક્શન – લકવાગ્રસ્ત ફરી ચાલશે!  

અને ૧ ગ્રામ ગ્રેફિન? ફૂટબોલ મેદાન ઢાંકી શકે!<17>

આખરે, ગ્રેફિન એ કાર્બનનું પાતળું પડદું નથી – તે વિજ્ઞાનનું અલાદ્દીનનું ચિરાગ છે. પેન્સિલની લીડમાંથી નીકળેલું આ ચમત્કાર ભવિષ્યના ફોન, કપડાં, વિમાન અને દવાને બદલી નાખશે. આજની લીડ, કાલનું સ્પેસશીપ! ✏️🚀

ફૂટનોટ્સ

1. Geim, A. K., & Novoselov, K. S. (2007). The rise of graphene. Nature Materials.  

2. Novoselov, K. S., et al. (2004). Electric field effect in atomically thin carbon films. Science.  

3. Castro Neto, A. H., et al. (2009). The electronic properties of graphene. Reviews of Modern Physics.  

4. Bolotin, K. I., et al. (2008). Ultrahigh electron mobility in suspended graphene. Solid State Communications.  

5. Mayorov, A. S., et al. (2011). Extremely high electron mobility in graphene. Nano Letters.  

6. Zhang, Y., et al. (2005). Experimental observation of the quantum Hall effect in graphene. Nature.  

7. Lee, C., et al. (2008). Measurement of the elastic properties and intrinsic strength of monolayer graphene. Science.  

8. Balandin, A. A., et al. (2008). Superior thermal conductivity of single-layer graphene. Nano Letters.  

9. Nair, R. R., et al. (2008). Fine structure constant defines visual transparency of graphene. Science.  

10. Bunch, J. S., et al. (2008). Impermeable atomic membranes from graphene sheets. Nano Letters.  

11. Hu, W., et al. (2010). Graphene-based antibacterial paper. ACS Nano.  

12. Liu, J., et al. (2011). Graphene-based materials for drug delivery. Advanced Drug Delivery Reviews.  

13. Novoselov, K. S., et al. (2005). Two-dimensional atomic crystals. PNAS.  

14. Bae, S., et al. (2010). Roll-to-roll production of 30-inch graphene films. Nature Nanotechnology.  

15. Rakesh, R., et al. (2022). Rice husk derived graphene oxide for battery applications. IIT Madras Research.  

16. Trauzettel, B., et al. (2007). Spin qubits in graphene quantum dots. Nature Physics.  

17. Stankovich, S., et al. (2006). Graphene-based composite materials. Nature.

#graphene #letestnewsupdate #indian #india #nobleprize #mobile #Samsung #apple #technology #technews #science #newreel #newreelslシ #viralreelschallenge #usa